Kierowanie
Kierowanie firmą często bywa określane jest jako stały proces, w rezultacie którego organizacje realizują konkretne działania w sposób skuteczny i szybki.
Kierowanie ludźmi jest procesem wykorzystywanym w celu nakłonienia pracowników organizacji do współpracy w interesie ogółu. Kierowanie zazwyczaj łączy się z motywacją, która obejmuje czynniki, które powodują, wskazują, wytyczają i podtrzymują zachowania ludzkie zmierzające w określonym kierunku.
Rozwiniętą formą kierowania jest przywództwo.
Zgodnie z aktualnymi poglądami proces kierowania to wywieranie wpływu na poczynania wszystkich członków danej grupy np. działu lub departamentu.
Kierowanie w głównej mierze opiera się na wpływie, władzy i autorytecie, które stanowią podstawę każdej władzy kierowniczej.
Możliwość pływania na pracowników zależy przede wszystkim od:
• władzy nagradzania,
• władzy wymuszania,
• władzy z mocy prawa,
• władzy eksperckiej,
• władzy odniesienia.
kierowanie
Cechy współczesnego kierowania
Ważne jest, iż jedną z głównych cech obecnych organizacji, a zatem także toczącego się procesu kierowania nimi, jest wdrażane struktur horyzontalnych. Poprzez eliminację procesów zarządzania funkcjonalnego w organizacji, w celu poziomego zarządzania ogólnie pojętym procesem produkcyjnym konkretnego produktu lub usługi, każda z osób biorących w nich podkreślają istnienie rezultatów własnej pracy. Zdają sobie sprawę oczekiwań klienta, co tworzy możliwość realizacji wspólnych działania, w celu wykonawstwa istniejących oczekiwań.
W dzisiejszych czasach od pracownika oczekuje się maksymalnej kreatywności i wydajności, a tym samym skutecznego działania przynoszącego szereg korzyści. Nie da się więc ukryć, że kapitał ludzki jest najważniejszym zasobem wykorzystywanym do sprawnego i efektywnego kierowania organizacją. To dzięki ludziom i ich wiedzy i umiejętnościom firmy mogą sprawnie się rozwijać i osiągać zamierzone cele. Ich wysokie umiejętności pomagają budować strategie rozwijające firmy i piąć się coraz wyżej na globalnym rynku. Bez kompetentnego i wykształconego zespołu pracowników z kierownictwem na czele, nie byłoby to możliwe.
Nowe technologie a kierowanie
Nowe technologie, nie są w stanie zastąpić człowieka. To on był, jest i będzie najważniejszą jednostką w każdej organizacji. Trzeba jednak pamiętać, że kierowanie ludźmi wymaga wielu umiejętności.
Kierowanie a dobór pracowników
Osoba zarządzająca powinna przede wszystkim dobierać współpracowników z umiejętnościami, wiedzą i doświadczeniem w danej dziedzinie. Dobrze znać ludzi, którymi zarządza i znać ich kompetencje. Umieć dobrze komunikować się z zespołem, przekazywać w sposób zrozumiały oczekiwania, oraz brać pod uwagę ocenę pracowników. Prawidłowo rozdzielać między nimi zadania, tak by każdy zajmował się zagadnieniem, w którym czuje się najlepiej i ma w nim doświadczenie.
Kierowanie a zarządzanie umiejętnościami i wiedzą.
Można dostrzec, że przekształcenie kapitału ludzkiego w kapitał firmy wiążą się z decyzjami związanymi z dostosowaniem zatrudnienia do zmieniających się warunków rynku, oddziaływaniem na bliższe i dalsze otoczenie organizacji, tworzeniem grup ekspertów przy komórkach kadrowych i nagradzania za pracę która przyniosła zamierzony efekt.
Podczas kierowania firmą należy pamiętać o dobrym gospodarowaniu zasobami ludzkimi i umiejętnym wykorzystaniu i rozwoju potencjału pracownika.
Styl kierowania
Stylów kierowania w przedsiębiorstwach jest bardzo wiele, prawdopodobnie tyle ilu jest kierowników, szefów lub dyrektorów, którzy mają różne cechy charakteru, podejście do pracowników ich wykonywanych zadań i celów organizacji. Niezwykle cenną umiejętnością szefa jest dobranie odpowiedniej metody zarządzania pracownikami do aktualnej sytuacji firmy i zespołu.
Na przestrzeni lat powstało wiele teorii zarządzania - ludzie świata biznesu i naukowcy badali zależności między nimi i dokonywali prób ich kategoryzacji. Jak pisze M. Bielski „styl kierowania można zdefiniować, jako sposób oddziaływania przełożonego na podwładnych albo szerzej jako sposób, w jaki ukształtowane są wzajemne stosunki na linii przełożony – podwładny”. Relacje te rozciągają się pomiędzy stylem autokratycznym i demokratycznym.
Style kierowania Likerta
Rensis Likert (1903-1981) opracował cztery style kierowania oraz przeprowadził dokładne badania, które miały ocenić wyższość stylu demokratycznego. Są to: styl autorytarno – despotyczny (opresyjno-autokratyczny), styl autorytarno – życzliwy (paternalistyczny), styl konsultatywny, styl demokratyczny19.
Autokratyczny styl kierowania
W stylu autokratycznym występuje centralizacja władzy w rękach zarządu. Kierownik sam decyduje o podziale prac, wydaje polecenia i decyduje o karach. Styl ten wyróżnia się przewagą decyzji jednoosobowych i dużym dystansem do pracowników. Autokraci dzielą się na surowych (sprawiedliwy ale stanowczy w swoich decyzjach), życzliwych (zależy im na stworzeniu jak najlepszych warunków pracy, ale wszystkie decyzje podejmuje samodzielnie) i nieudolnych (osoba nieobliczalna, łatwo zmieniająca nastrój i swoje decyzje przez co wprowadza chaos w środowisku pracy).
Styl autokratyczny chętnie wykorzystywany jest przez kierownika o typie „oddany”. Jest w stanie poświęcić siebie i swoich podwładnych dla przedsiębiorstwa, do którego należy. Wychodzi z założenia, że do osiągnięcia wysokiej efektywności wystarczy posłuszeństwo, dyspozycyjność i duże zaangażowanie emocjonalne do wykonywanych zadań i osiągania celów. W razie pojawienia się konfliktów rozwiązuje je samodzielnie, stosując własne systemy kar.
Ten typ kierowania sprawdzi się w przedsiębiorstwie, gdzie występuje niski poziom dojrzałości pracowników i konieczne są częste interwencje przełożonego. Styl autokratyczny może mieć charakter przejściowy lub permanentny.
Tryb przejściowy powinien być stosowany w sytuacji gdzie nowi pracownicy uczą się działania przedsiębiorstwa, sposobów realizacji zadań, obowiązujących przepisów i procedur. Brak zaangażowania kierownika w pracę podwładnych może skutkować niepokojem i brakiem pewności u takich pracowników. Kiedy już nowozatrudnieni pracownicy nabiorą doświadczenia styl autokratyczny może zostać zastąpiony innym. Tryb permanentny omawianego stylu występuje w przedsiębiorstwach, gdzie kierownik nie jest w stanie wprowadzić innego systemu zapewniającego emocjonalne zaangażowanie pracowników w zadania firmy ponieważ przedsiębiorstwo przedkłada ilość nad jakość wynywanych zadań, praca odbywa się w uciążliwych warunkach a wykonywany zawód ma niski status społeczny. Stosują filozofię X.
Konsultatywny styl kierowania
Charakterystyczną cechą stylu konsultatywnego jest działanie kierownika polegające na angażowaniu pracowników w życie organizacji. Wyraża zainteresowanie tym, co o działalności przedsiębiorstwa mówią jego pracownicy. Często z nimi rozmawia, słucha ich opinii i bierze je pod uwagę w chwili podejmowania decyzji ale te podejmuje samodzielnie.
Kierownik charakteryzujący się tym typem uważa, że do realizacji celów konieczne jest wykorzystanie wiedzy i umiejętności swoich pracowników. I chociaż wysoko ceni swój zespół to jednak ich kwalifikacje nie osiągają poziomu kompetencji przełożonego, więc nie traktuje ich jako „równych sobie”. Wykorzystuje prawa należące do jego stanowiska ale stara się nie zrażać do siebie ludzi poprzez wykorzystane metody i podjętymi decyzjami. Wie również, że bez emocjonalnego zaangażowania nie będzie możliwe osiągnięcie postępu.
Demokratyczny styl kierowania
W stylu demokratycznym występuje relacja kierownik-pracownicy. Pracownicy dysponują swobodą w samodzielnym wykonywaniu zadań. Istnieje rozwinięta komunikacja dwukierunkowa między szczeblem kierowniczym i wykonawczym a opinie podwładnych są brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji przez zarząd.
Do tego kierownik stara się utrzymać dobrą atmosferę w pracy, ważna jest współpraca, życzliwość i pomoc w zespole. Wadą tego stylu jest wydłużony czas przy podejmowaniu decyzji.
Kluczowymi czynnikami wywierającymi wpływ na wybór odpowiedniego stylu kierowania zaliczamy:
• typ osobowości,
• charakter zadań danego zespołu,
• dojrzałość,
• kwalifikacje kierowników i podwładnych,
• subkultura środowisk wykonawczych,
• zgodność interesów kierownictwa i podwładnych,
• styl pracy jednostki zwierzchniej oraz jej kulturę organizacyjną.
Styl kierowania jest względnym trwałym i powtarzalnym sposobem oddziaływania przełożonych na podwładnych pracowników dla osiągnięcia pobudzenia i koordynacji ich pracy zespołowej dążącej do realizacji założonych celów wyznaczonych przez organizację.
